Πρόκειται για δερματόδετο λεύκωμα με εξωτερικές διαστάσεις : 38,5Χ28Χ10,5εκ., το οποίο περιέχει ταξιδιωτικές φωτογραφίες από την Ελλάδα και την Τουρκία του 1903. Αποτελείται από 41 χαρτονένια φύλλα, με 4 ανοίγματα-παράθυρα για τις φωτογραφίες, σε κάθε όψη του φύλλου. Οι φωτογραφίες είναι τετράγωνες και ματ  ως επί το πλείστον, εκτός από ορισμένες που είναι παραλληλόγραμμες και γυαλιστερές (βλ. 7 τελευταίες, οι 6 κολλημένες στο πίσω εσώφυλλο). Στο επάνω μέρος κάθε σελίδας είναι γραμμένος με μελάνι ο τόπος λήψης και κάτω από κάθε φωτογραφία υπάρχει λεζάντα και επεξηγηματικά σχόλια με μελάνι ή με μολύβι.  Δεν είναι όλα τα παράθυρα συμπληρωμένα με φωτογραφίες, παρόλο που μπορεί να υπάρχουν λεζάντες.

The dimensions of this leather bound album are 38,5Χ28Χ10,5cm. It contains travel photographs from Greece and Turkey of 1903. It has 41 hard board leaves, with 4 openings-windows for the photographs on each page. Most of the photographs are square and mat, whereas there are few rectangle and glossy (the 7 last ones, six of which are pasted onto the back end leaf). On top of each page, we can read the place where the photographs were taken, written in black ink and under each photograph there is always a very explanatory caption, written in ink and pencil. Not every window is filled with a photograph, although there might be a caption onto the album page.

ΦΘΟΡΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ / ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ:

Α. Η βιβλιοδεσία ήταν σε πολύ κακή κατάσταση διατήρησης, λόγω του υπερβολικά μεγάλου βάρους των χαρτονένιων σελίδων. Το σώμα του λευκώματος είχε αποκολληθεί από τα εξώφυλλα και η  ράχη είχε αρχίσει να σχίζεται. Οπότε πραγματοποιήθηκε καθαρισμός των παλαιών υλικών (χαρτιά και κόλλες) από το σώμα του λευκώματος και έγινε συμπλήρωση νέας ράχης, πάνω στην οποία επικολλήθηκε η αρχική. Το δέρμα καθαρίστηκε, ενυδατώθηκε, συμπληρώθηκε και αποκαταστάθηκε αισθητικά.

DAMAGES AND CONSERVATION / RESTORATION TREATMENT:

A. The bookbinding was in a very bad condition, due to the extreme weight of the album’s cardboard pages. The body of the album was detached from the covers and the spine was torn. The old bookbinding materials (papers and glues) were removed and a new leather spine was added, on top of which we adhered the old spine. The leather was cleaned, re-hydrated, compensated for loss and retouched.

Εικ. 1: Πλάγια όψη του λευκώματος, πριν τη συντήρηση. / Side view, before conservation.

Εικ. 2: Πλάγια όψη του λευκώματος, μετά τη συντήρηση. / Side view, after conservation.

Εικ. 3: Η ράχη του λευκώματος, πριν τη συντήρηση. / The spine before conservation.

Εικ. 4: Η ράχη του λευκώματος, μετά τη συντήρηση. / The spine after conservation.

Εικ.5,6: Η μία γωνία του λευκώματος, πριν και μετά τη συντήρηση./ A corner of the album before conservation.

Στο μπροστινό εσώφυλλο συνδέθηκε η κάτω γωνία, η οποία είχε σχιστεί. Καθαρίστηκε και στερεώθηκε ο χάρτης, που είναι επικολλημένος επίσης στο εσώφυλλο.

In the front fly-leaf, the torn corner was reattached. The map, which is glued onto the verso of the fly-leaf was cleaned and consolidated in situ.

Εικ. 7,8: Το λεύκωμα ανοιχτό στην πρώτη σελίδα, πριν και μετά τη συντήρηση. / The first page before and after conservation.

Β. Τα χαρτονένια φύλλα έφεραν έντονους ρύπους και οι γωνίες ήταν αποδυναμωμένες, τσακισμένες και αποκολλημένες. Αρκετές από τις φωτογραφίες έχουν μετακινηθεί από την αρχική τους θέση, επειδή τα χαρτόνια είχαν ξεκολλήσει.  Έγινε ο στεγνός καθαρισμός των φύλλων και το φωτογραφιών ξεχωριστά. Οι τσακισμένες γωνίες των χαρτονιών ενισχύθηκαν. Τα αποκολλημένα χαρτόνια ξανακολλήθηκαν, ώστε οι φωτογραφίες να μην μετακινούνται κατά το ξεφύλλισμα των φύλλων.  Η περίμετρος των φύλλων μονώθηκε και ενισχύθηκε.

B. The album’s pages were considerably dirty and their corners were weak, creased and detached. Many photographs had shifted from their intended places, mostly because the cardboard were partially detached. The dry cleaning of the pages and of the photographs took place separately. The crease corners were reinforced. The detached cardboards were re-adhered, in order to stabilize the photographs during page browsing. The perimeter of the pages was consolidated and isolated.

Εικ. 9: Αποκολλήσεις στα φύλλα του λευκώματος ευθύνονται για τη μετακίνηση των φωτογραφιών. / Pages’ detachments were responsible for the shifting of the photographs.

Εικ. 10,11: Εσωτερικό του λευκώματος, πριν και μετά τη συντήρηση. / Inside the album  before and after conservation.

Εικ. 12, 13: Εσωτερικό του λευκώματος, πριν και μετά τη συντήρηση.  / Inside the album  before and after conservation.

Εικ.14,15: Εσωτερικό του λευκώματος, πριν και μετά τη συντήρηση.  / Inside the album  before and after conservation.

Εικ.16,17: Εσωτερικό του λευκώματος, πριν και μετά τη συντήρηση.  / Inside the album  before and after conservation.

Γ. Οι 7 τελευταίες φωτογραφίες δεν ήταν όλες  πολύ καλά στερεωμένες στο πίσω εσώφυλλο και παρουσίαζαν τσακίσεις και σχισίματα. Αφού αποκαταστάθηκαν, στερεώθηκαν καλύτερα στη θέση τους και επιπλέον τοποθετήθηκε ενδιάμεσο χαρτί (interleaving), για να μην ακουμπάνε μεταξύ τους.

C. The last 7 photographs weren’t so adequately attached and presented some creases and tears. After their restoration, they were placed in their positions safely and they were protected by an interleaving paper. 

Εικ.18,19,20: Οι τελευταίες 7 φωτογραφίες του λευκώματος είναι αναρτημένες διαφορετικά, συντηρήθηκαν ξεχωριστά και προστατεύτηκαν με ενδιάμεσο φύλλο. / The 7 last photographs.

Δ. Οι περισσότερες φωτογραφίες του λευκώματος ανήκουν στην ίδια αργυρούχα τεχνική και παρουσιάζουν όλες τη γνωστή οξείδωση του αργύρου, η οποία  παίρνει τη μορφή του καθρέπτη ή μιας θαμπάδας, ιδιαίτερα στα σκούρα σημεία. Μετά  το στεγνό και το χημικό καθαρισμό όλων των φωτογραφιών προέκυψαν εμφανή βελτιωμένα οπτικά αποτελέσματα. Σαφώς μετά τον καθαρισμό οι εικόνες έγιναν πιο «ευανάγνωστες» και έπαψαν να είναι τόσο κουραστικές στο μάτι, λόγω και του μικρού μεγέθους τους.

D. Most of the photographs of the album are silver gelatin prints, presenting silver mirroring (mirror-like, hazy surface, especially on the dark shades). After the dry and chemical cleaning of all photographs, the optical characteristics were obviously upgraded. The images, after cleaning were definitely enhanced and became more “legible”; not so tiring to the eye, along with their small size.

Εικ. 21: Στάδιο καθαρισμού φωτογραφίας. / Cleaning stage of a photograph.

Εικ.22, 23: Φωτογραφία πριν και μετά τον καθαρισμό. / Photograph before and after cleaning.

Εικ. 24, 25: Φωτογραφίες πριν και μετά τον καθαρισμό. / Photographs before and after cleaning.

Εικ. 26, 27: Φωτογραφίες πριν και μετά τον καθαρισμό. / Photographs before and after cleaning.

Εικ. 28, 29: Φωτογραφίες πριν και μετά τον καθαρισμό. / Photographs before and after cleaning.

Εικ. 30, 31: Φωτογραφίες πριν και μετά τον καθαρισμό. / Photographs before and after cleaning.

Εικ. 32, 33: Φωτογραφία πριν και μετά τον καθαρισμό. / Photographs before and after cleaning.