ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΙΤΣΟΥ ΜΑΚΡΗ-ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Το 2015 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες συντήρησης του φωτογραφικού υλικού του Λαογραφικού Κέντρου Κίτσου Μακρή, που ανήκει στις συλλογές της  Βιβλιοθήκης & του Κέντρου Πληροφόρησης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Ακολούθησε η ψηφιοποίηση, η τεκμηρίωση και η αρχειακή φύλαξη του υλικού.

Ο γνωστός λαογράφος Κίτσος Μακρής κατέγραψε, μελέτησε και διέδωσε την ελληνική λαϊκή τέχνη, με έμφαση στο έργο του ζωγράφου Θεόφιλου Χατζημιχαήλ. Με τη βοήθεια της συζύγου του Κυβέλης, αδελφής του γνωστού Βολιώτη  φωτογράφου Ι.  Ζημέρη,  αποτύπωσε τα θέματά του πάνω σε φωτογραφικό φιλμ , έγχρωμες διαφάνειες (slides) αλλά και γυάλινες αρνητικές πλάκες.

Η μεγάλη ποικιλία των ειδών του φωτογραφικού υλικού αποτέλεσε την μεγάλη πρόκληση για την συντήρηση του εν λόγω αρχείου. Όπως συνηθίζεται από τους φωτογράφους της εποχής αυτής, η ταξινόμηση των εικόνων βασίζεται στο θέμα ή στο μνημείο που απεικονίζεται. Κατά συνέπεια,   ήρθαμε αντιμέτωποι με φακέλους που περιείχαν ανομοιογενές υλικό, για παράδειγμα γυάλινες πλάκες, φιλμ οξικής κυτταρίνης μαζί με εύφλεκτο φιλμ νιτρικής κυτταρίνης. Οι φθορές του ενός αρνητικού εννοείται πως επηρεάζουν τα γειτονικά και μπορεί να συμπαρασύρουν σε γρηγορότερη φθορά τα ακόμη υγιή.

Βασικός στόχος ήταν η διάσωση των εικόνων και των πληροφοριών που φέρουν, η ψηφιοποίησή  τους και τέλος η ορθή φύλαξή τους. Μέσα σε 6 μήνες διαχωρίστηκαν, συντηρήθηκαν, ψηφιοποιήθηκαν και φυλάχτηκαν με αρχειακές προδιαγραφές περίπου 7.500 φωτογραφικά καρέ .

Ακολουθούν στάδια από τις εργασίες συντήρησης.

 

Kitsos Makris Photographic Archive – University of Thessaly 

The famous folklorist Kitsos Makris recorded, studied and spread the Greek folklore art, especially and giving emphasis to the works of painter Theophilos Hatzimichael. With the help of his wife Cybele, sister of the famous photographer of Volos H. Zimeres he captured his works on photographic film, color slides and glass plate negatives.

The wide variety of the types of photographic material and techniques was the biggest challenge as far as conservation. Just like the majority of the photographers of that era, the classification of the photographs was based on the subject or the monument that was depicted. That was the reason that the material was originally stored in envelopes of inhomogeneous types, for example glass plates and films of cellulose acetate were together with flammable films of cellulose nitrate. Damages of a negative as it is expected can trigger damages to neighboring material and this could lead to permanent damage, even to healthy material.

The main target of the project was to rescue the pictures and their information, their digitization and finally to correctly preserve and store them. In a period of 6 months more than 7.500 photographic frames, were separated, conserved, digitized and stored under archival conditions Pictures of the conservation stages are shown below.

23
Negative image before conservation. / Αρνητικό πριν τη συντήρηση.
24
Negative image before conservation, transmitted light. / Αρνητικό πριν τη συντήρηση με διερχόμενο φωτισμό.

 

26
Inverted restored image. / Αντεστραμμένη θετική εικόνα μετά την αποκατάσταση.

 

 

 

 

 

 

 

25
Negative after conservation. / Αρνητικό μετά τη συντήρηση.

 

1
Φιλμ οξικής κυτταρίνης σε στάδιο φθοράς με εμφανή τα κανάλια αέρα βρίσκονται σε επαφή με υγιή αρνητικά και αρχίζουν να τα επηρεάζουν.                                                           Degrading acetate negatives have started to affect healthy neighboring material.
2
Έλεγχος βαθμού οξύτητας με A-D strips. / Testing acidity levels with A-D strips.
3
Σχηματισμός φυσαλίδων και καναλιών αέρα σε φιλμ οξικής κυτταρίνης, λόγω του συνδρόμου του ξυδιού. / Bubble formation and chanelling in acetate negatives due to vinegar syndrome.
4
Σπασμένο γυάλινο αρνητικό, που συγκρατείται από μαύρη χάρτινη ταινία περιμετρικά. / Broken glass plate negative with black paper tape.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5
Προχωρημένο στάδιο φθοράς αρνητικών οξικής κυτταρίνης, λόγω του συνδρόμου του ξυδιού. / Severly damaged acetate negatives, due to vinegar syndrome.

 

6
Φιλμ νιτρικής κυτταρίνης κολλημένα μεταξύ τους, λόγω υγρασίας. / Nitrate sheet films that are stuck together, due to high humidity
7
Έντονα κυρτωμένα φιλμ 35mm. / Severly curled 35mm films.

 

8
Κατασκευή προστατευτικών αρχειακών θηκών, για τη διαφύλαξη των σπασμένων αρνητικών. /  Construction of custom made archival pockets for the preservation of broken glass plate negatives.

 

 

9
Αρχειακή θήκη για γυάλινα αρνητικά. / Archival pocket for glass plate negatives.

 

 

 

 

.

10
Αφαίρεση σελοτέιπ από έγχρωμη διαφάνεια. / Removing sellotapes from color slide.
12
Στάδιο αποκατάστασης σχισμένου πλαστικού αρνητικού. / Restoring a torn plastic negative

 

13
Φιλμ οξικής κυτταρίνης με κανάλια αέρα πριν τη συντήρηση. / Chanelled acetate film before conservation.

 

14
Before conservation, transmitted light.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

15Negative image after conservation.

16Positive image after conservation.

17
Negative before conservation.
18
Negative after  conservation.
19
Inverted restored negative, resulting in the positive image.
27
Negative before conservation.

 

28
During conservation treatment.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

29
Negative after conservation.
30
Positive image, after conservation.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

31
During conservation.

 

33
Delaminating baths.

 

 

 

 

 

 

 

34
Archival storage of the material.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

35
Archival storage of the negatives, according to material and format.

 

 


 

© Copyright of the photographs:  Adia Adamopoulou


 

Links:

 

  • Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας:

           University of Thessaly

  • Κίτσος Μακρής (από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια)

Kitsos Makris